Á Sừng Là Gì
Á sừng là một dạng bệnh viêm da cơ địa dị ứng, một bệnh ngoài da khá phổ biến. Có thể thấy ở nhiều vị trí, nhất là ở các đầu ngón tay, chân, gót chân. Vùng bàn tay, chân bị á sừng thường khô ráp, tróc da, nứt nẻ ở ria, gót chân, đầu các ngón. Nếu không giữ gìn vệ sinh, người bệnh dễ bị nhiễm khuẩn thứ phát gây sưng tấy.
Vào mùa hè, vùng da bệnh bị ngứa, nổi mụn nước như bệnh tổ đỉa, lâu ngày làm các móng xù xì lỗ chỗ. Mùa đông khi độ ẩm trong không khí thấp, tình trạng nứt nẻ càng nặng thêm. Phần da bệnh dễ bị toác ra, rớm máu, nứt sâu ở gốc ngón gọi là đứt cổ gà, gây đau đớn.
Do tính chất công việc và môi trường sống. Đặc biệt là nguồn nước sinh hoạt, tác động lớn đến nguy cơ bị mắc á sừng nhiều nhất. Do vậy mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh á sừng. Đặc biệt là phụ nữ và trẻ em có tỷ lệ mắc á sừng cao nhất.
Á sừng là trạng thái lớp sừng chuyển hóa dở dang. Tế bào còn nhân và nguyên sinh, chưa chuyển hóa hết thành sừng. Lớp sừng chuyển hóa dở dang gọi là lớp sừng non, sừng bở, sừng tạp. Nếu không giữ gìn vệ sinh, người bệnh dễ bị nhiễm nấm, vi khuẩn thứ phát. Gây sưng tấy, nổi hạch, tại các vùng tổn thương. Lớp da ở những vị trí này thường khô ráp, róc da, nứt nẻ gây đau đớn.
Triệu Chứng Bệnh Á Sừng
Dấu hiệu nhận biết bệnh á sừng thường khá đặc trưng và rõ ràng. Các mảng da bị bong tróc xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể, nhất là các đầu ngón tay, chân. Những chỗ da khô bị bong thường rất cứng, da bị bong hết lớp này tới lớp kia. Những lớp da đó trở nên thô ráp, khó chịu, thậm chí rịn nước gây ngứa.
Bệnh thường lan rộng ra các vùng khác trên da. Dày sừng ở da đầu ngón chân, tay, gót chân. Nền da khô, đỏ ở các đầu ngón tay, chân ranh giới không rõ ràng. Các dát đỏ có thể lan rộng ra ở bàn tay, bàn chân, gót chân.
Vào mùa hè, thương tổn có thể đỏ, ngứa nổi mụn nước như trong bệnh tổ đỉa. Lâu ngày có thể làm các móng xù xì, lỗ chỗ, da khô dầy sừng, kèm theo đỏ và sưng tấy. Sau vài ngày da sẽ chuyển sang tình trạng nứt nẻ, bong vẩy sừng thành từng lớp và gây chảy máu và đau đớn.
Vào mùa đông độ ẩm trong không khí thấp, tình trạng nứt nẻ càng nặng thêm. Phần da bệnh dễ bị nứt toác ra, rớm máu, gây đau đớn.
Người bệnh dễ có nguy cơ nhiễm nấm, vi khuẩn tại các vùng tổn thương. Bệnh thường gặp ở các bà nội trợ, người làm nông nghiệp, công nhân giặt. Công nhân nhà máy xà phòng, thợ làm tóc hay kỹ thuật viên y tế,…
Bệnh á sừng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nhưng gây rất nhiều khó chịu, bức bối, bất tiện trong công việc và sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Á Sừng
– Bệnh á sừng hay viêm da cơ địa (tổ đỉa, eczerma), vẩy nến là những bệnh ngoài da phổ biến hiện nay. Bệnh không gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, song lại gây rất nhiều phiền toái trong sinh hoạt và đời sống. Do vậy, đây là mối quan tâm hàng đầu trong các bệnh về da liễu được nhiều người quan tâm.
– Ở Việt Nam, có tới 20 % dân số mắc bệnh á sừng, nguyên nhân chính là do yếu tố di truyền chiếm tới 45%. Do thời tiết lạnh làm tăng quá trình mất nước và sừng hóa dưới da hình thành bệnh. Hay do tiếp xúc với các loại hóa chất tẩy rửa độc hại, làm tổn thương tế bào da gây nên bệnh á sừng.
– Tiếp xúc nước bẩn, dùng sai mỹ phẩm, hoặc thói quen dinh dưỡng thiếu cân đối từ bé. Đa số người bệnh đều do ăn ít rau củ quả, thiếu vitamin nhất là A, C, D, E…
– Môi trường khí hậu nước ta cộng với thực trạng công nghiệp hóa, khiến môi trường ngày càng bị ô nhiễm là điều kiện lý tưởng cho sự xuất hiện và phát triển căn bệnh này.
– Bệnh thường khởi phát hoặc tăng năng hơn trong khi gặp những yếu tố thuận lợi. Như mùa đông khí hậu lạnh, khô, tiếp xúc với các chất tẩy rửa như xà phòng, nước xả vải, bột giặt, dầu gội đầu, nước rửa bát, kem hóa dược bôi da…
Phòng Ngừa Bệnh Á Sừng
– Tránh bóc vẩy da, chọc nhể mụn nước, chà sát mạnh bằng đá kỳ, bàn chải…
– Không ngâm rửa tay, chân nhiều, chú ý giữ khô các kẽ. Lớp sừng vốn đã bở nên càng ẩm ướt càng dễ bị vi khuẩn nấm tấn công.
– Không ngâm chân tay với nước muối. Vì nước muối ưu trương sẽ hút nước trong tế bào ra làm da càng khô và nứt sẽ sâu rộng hơn.
– Thận trọng khi tiếp xúc với dụng cụ mạ nickel và đồ thuộc da như giầy dép da.
– Mùa đông nên đi tất, đi găng tay sớm hơn người khác để bảo vệ lớp sừng ở lòng bàn tay, chân khỏi tác hại của biến đổi thời tiết đột ngột dễ làm nứt nẻ.
– Không gãi ngứa vì có thể kích thích nổi nhiều thương tổn hơn, dễ gây nhiễm trùng.
– Tránh ăn các loại thức ăn dễ gây dị ứng như tôm, cua, nhộng, thịt gà…
– Tăng cường ăn rau quả tươi, rau xanh, đặc biệt là rau quả có nhiều vitamin C, E như giá đỗ, cà chua, các loại đậu, rau ngót, rau bí, bắp cải, cam bưởi, đu đủ, cà rốt…
– Không tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, xà phòng, chất tẩy rửa, xăng, dầu…
– Tránh tiếp xúc với mỡ, gia vị như ớt, muối… Lớp mỡ bám nhiều vào da càng khiến lớp sừng trở nên thô ráp, bong vảy.
– Không dùng găng tay cao su, mà dùng găng latex. Không đeo găng trong thời gian dài nhất là khi ra mồ hôi.
– Cắt ngắn móng tay, chân và giữ vệ sinh sạch sẽ.