Bệnh Tổ Đỉa Là Gì

Bệnh tổ đỉa có tên khoa học là Dysidrose, là một dạng viêm da dị ứng. Một thể đặc biệt của bệnh chàm khu trú ở hai lòng bàn tay, bàn chân và rìa các ngón. Với các triệu chứng là nổi mụn nước dưới da gây ngứa.

Những nốt mụn này về lâu sẽ tự vỡ ra hoặc do tác động của người bệnh, tạo thành vết màng mỏng. Lớp màng này khô cứng rồi bong lên, tróc vảy. Cứ thế quá trình này lặp lại khiến vùng da bị nấm ngày càng dày lên, sần sùi. Trong những trường hợp bệnh bị viêm nhiễm nặng có thể gây nhiễm trùng, sưng đỏ, sốt cao,….

Bệnh thường gặp ở tuổi từ 20 đến 40, nam nữ có tỷ lệ mắc bệnh như nhau. Đặc điểm chính của tổ đỉa là ngứa dữ dội, càng gãi càng ngứa. Khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu.

Là một trong những căn bệnh ngoài da khá phổ biến tại các nước nhiệt đới. Trong đó nước ta cũng nằm trong khu vực có số dân mắc nhiễm căn bệnh này khá cao. Chiếm tới 20% tỷ lệ người mắc bệnh mỗi năm.

Bệnh do vi khuẩn gây nên, chúng được hình thành từ những yếu tố như: vệ sinh kém, nguồn nước bẩn, rác thải công nghiệp, tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa,…

Dấu Hiệu Triệu Chứng Bệnh Tổ Đỉa

Bệnh biểu hiện với sang thương là mụn nước, khu trú ở lòng bàn tay, bàn chân. Đặc biệt ở mé bên của ngón tay, lòng bàn tay, mặt trên và mặt dưới ngón chân, lòng bàn chân. Bệnh không bao giờ vượt lên quá trên cổ tay và cổ chân.

Mụn nước ăn sâu vào thượng bì làm da nổi gồ lên, hình tròn, rải rác hay xếp thành chùm. Sờ vào mụn nước thấy chắc, cảm giác như có một hạt gì nằm xen trong da, khó vỡ. Kích thước khoảng 1–2mm, có thể trở thành bóng nước, nhất là ở lòng bàn tay, bàn chân.

Các mụn nước thường xẹp đi và teo đét chứ không tự vỡ, thường có màu hơi ngà vàng. Khi bong ra để lộ một nền da hồng, hình đa cung hoặc tròn, có viền vảy xung quanh. Kèm theo rất ngứa, càng gãi càng ngứa. Bệnh thường kéo dài khoảng 2 đến 4 tuần, tróc vảy rồi lành và bệnh hay tái phát.

Bệnh thường xảy ra từng đợt, trước khi nổi mụn nước thường có cảm giác ngứa, rát. Một số trường hợp kèm tăng tiết mồ hôi.

Bệnh Tổ Đỉa Và Eczema

Bệnh tổ đỉa được các bác sĩ chuyên khoa chữa bệnh ngoài da coi như một loại chàm (eczema). Nhưng khác eczema, tổ đỉa chỉ nổi ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và ria ngón tay, chân. Còn eczema thì có thể gặp ở bất cứ vị trí nào trên da. Mặt khác, mụn nước tổ đỉa thường to, sâu, chắc, khó vỡ hơn mụn nước eczema.

Cũng như eczema, tổ đỉa gây ngứa nhiều, bệnh nhân gãi, chà xát làm vỡ mụn nước. Dễ thành nhiễm khuẩn phụ, sưng tấy, nổi hạch, có khi phát sốt. Bệnh tiến triển dai dẳng, hay tái phát theo chu kỳ (dân gian gọi theo tuần trăng) thành mạn tính. Kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, trở ngại nhiều cho sinh hoạt, lao động nếu không được điều trị đúng đắn.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Tổ Đia

Nói về nguyên nhân thì có lẽ cũng giống hầu hết những bệnh nấm ngứa về da khác. Nó khá đa dạng và phức tạp, dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp nhất:

– Do dị ứng với hóa chất trong sinh hoạt, trong nghề nghiệp như xăng, dầu mỡ. Thuốc kháng sinh, xà bông thơm, xà phòng giặt, chất tẩy rửa, dầu thơm, xi măng, vôi,…

– Do nhiễm khuẩn trong khi làm việc, tiếp xúc với bùn đất, nước bẩn. Hay gặp nhất là do liên cầu trùng trong thể tổ đỉa nung mủ, do dị ứng với nhiễm nấm ở kẽ chân. Do thay đổi thời tiết theo mùa, do ảnh hưởng của ánh sáng và nóng ẩm.

– Do tăng tiết mồ hôi tay, chân liên quan đến rối loạn thần kinh giao cảm, làm việc trong môi trường nóng ẩm. Ở một số người tuyến bài tiết mồ hôi ở vùng tay và chân hoạt động mạnh, ra nhiều. Là môi trường thuận tiện cho vi khuẩn, virus phát triển và gây nên bệnh.

– Do nhiễm nấm: Một số trường hợp vi nấm phát triển và gây lên bệnh tổ đỉa chân tay.

– Do yếu tố khác: Một số trường hợp cũng làm tăng nguy cơ mắc nhiễm phải căn bệnh này. Ví dụ như: khói thuốc, lông chó mèo, do bệnh nhiễm trùng gây ra…

– Do di truyền: Nếu như trong gia đình có người bị bệnh chàm tổ đỉa, thì nguy cơ thế hệ sau mắc phải căn bệnh này cao hơn so với người bình thường gấp 2 lần.

– Do bệnh gây ra: Một số bệnh liên quan có thể dẫn tới chàm tổ đỉa mà người ta thống kê được như: Bệnh viêm gan, thận, đại tràng,..

Phòng Ngừa Bệnh Tổ Đia

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất, hay những bệnh nấm ngứa ngoài da khác. Việc đầu tiên không thể không nói đến việc vệ sinh cá nhân hàng ngày thật tốt. Khuôn viên nhà cửa, đảm bảo luôn được sạch sẽ và khô ráo thoáng mát. Bên cạnh đó là yếu tố môi trường không khí và nguồn nước sinh hoạt hàng ngày cần phải đảm bảo sạch.

– Tránh tiếp xúc trực tiếp da với xăng dầu, mỡ, xà phòng, hóa chất, thuốc tẩy rửa. Khi cần phải đeo găng bảo vệ. Khi làm việc trong môi trường độc hại, hóa chất phải mặc đồ bảo hộ lao động, đeo khẩu trang chống độc…

– Cắt ngắn móng tay, móng chân, giữ da lòng bàn tay, bàn chân luôn sạch sẽ và khô tháng, đặc biệt là các kẽ ngón chân.

– Bên cạnh đó ở những người đang mắc bệnh hoặc đã chữa khỏi cũng cần chú ý. Nấm tổ đỉa là bệnh hay tái phát, dù đã chữa khỏi dứt điểm xong nếu không cẩn thận. Chỉ cần tiếp xúc lại với các môi trường dị nguyên thì bệnh có thể sẽ tái phát đợt mới. Do đó với những người bệnh chữa tổ đỉa, phải tuyệt đối tránh xa môi trường gây bệnh, không ăn những thức ăn dễ gây dị ứng, không ăn hải sản, thức ăn có vị tanh, bò, gà, trứng…

– Tránh bóc vảy, chọc nặn mụn. Nên rửa tay chân nhẹ nhàng, không cào gãi, làm xây xước các mụn nước đề phòng nhiễm khuẩn phụ. Không nên ngâm tay nhiều làm ẩm ướt lớp sừng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển mạnh hơn.